- Rola i Praca Asystenta Rodziny

Praca asystenta z rodziną na wstępnym etapie powinna polegać przede wszystkim na spotkaniach poświęconych nawiązaniu kontaktu, diagnozie problemów rodziny. W diagnozie asystent powinien uwzględnić zarówno problemy i trudności, jak i potrzeby i mocne strony rodziny. Praca ta powinna być skupiona nad kształtowaniem motywacji rodziny do podjęcia działań skierowanych na zmianę. Podstawowym narzędziem pracy asystenta powinien być plan pomocy rodzinie uwzględniający cele, zadania oraz działania służące realizacji celów. Pomoc asystenta rodziny powinna dotyczyć przede wszystkim wsparcia rodziny w zapewnieniu jej podstawowych potrzeb bytowych dnia codziennego. Asystent rodziny, w związku z wykonywaniem swoich zadań, ma prawo do : wglądu do dokumentów zawierających dane osobowe członków rodziny, niezbędne do prowadzenia pracy z rodziną, w tym : imię i nazwisko, datę urodzenia , obywatelstwo , adres miejsca zamieszkania , stan cywilny , wykształcenie, zawód , miejsce pracy , źródła dochodu , dane dotyczące warunków mieszkalnych , dane dotyczące sytuacji prawnej oraz aktualnego miejsca pobytu dziecka , dane o rozwoju psychofizycznym dziecka, występowania do właściwych organów władzy publicznej, organizacji oraz instytucji o udzielenie informacji, w tym zawierających dane osobowe, niezbędnych do udzielenia pomocy rodzinie ; przedstawiania właściwym organom władzy publicznej, organizacjom oraz instytucjom ocen i wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw rodzin. Obok zagwarantowanych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) form pomocy rodzinie znajdującej się w kryzysie takich jak poradnictwo specjalistyczne, praca socjalna, pomoc finansowa i inne, asystent rodziny może być także jednym z elementów spójnego systemu opieki nad dzieckiem i rodziną. Działania podejmowane w ramach systemu powinny zapewnić rodzinie taką pomoc, aby miała ona zapewnione bezpieczeństwo socjalne i prawidłowo wypełniała swoje funkcje wobec dzieci. Rodzina bowiem, jest podstawowym środowiskiem jakie powinno gwarantować dzieciom bezpieczeństwo emocjonalne, dawać im poczucie więzi i doświadczenia niezbędne dla ich prawidłowego rozwoju. Zaburzenia w funkcjonowaniu rodziny, powodujące groźne dysfunkcje, takie jak uzależnienia, przemoc, zaniedbanie, bezradność, mogą prowadzić do konieczności objęcia dzieci opieką zastępczą. Jednym z narzędzi pracy z rodziną będzie asystent rodziny , którego zadaniem będzie całościowe wspieranie rodziny wychowującej dzieci, zagrożonej wykluczeniem społecznym, poprzez zmianę stosunku osób w rodzinie do własnej sprawności, podniesienie samooceny, wzbudzenie wiary we własne siły, a także poprzez poradnictwo w wykonywaniu najprostszych czynności domowych . Bardzo ważnym jest indywidualne podejście do rodziny i jej problemów, co będzie służyło rozwojowi kompetencji wszystkich jej członków – rodziców i dzieci.

Rola asystenta będzie polegała na intensywnej pracy z rodziną w celu zmiany dysfunkcji wyuczenia jej społecznie akceptowanych zachowań , czynności, aby możliwe było normalne jej funkcjonowanie i pozostawienie w niej dziecka nie zagrażało jego rozwojowi. Ustawa zakłada ścisłą współpracę między pracownikiem socjalnym a asystentem rodziny. Różnica pomiędzy ich zadaniami polega przede wszystkim na sposobie realizacji wsparcia rodziny. Sposób postępowania w tej kwestii wskazuje System Pieczy Zastępczej . Zgodnie z art. 11 System Pieczy Zastępczej, w przypadku gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informację o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie rodzinny wywiad środowiskowy, na zasadach określonych w Pomocy Społecznej. Po dokonaniu analizy sytuacji rodziny pracownik socjalny, przeprowadzający wywiad środowiskowy, wnioskuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przydzielenie rodzinie asystenta rodziny. Asystent rodziny przejmuje zadania dotyczące bezpośredniego wsparcia w codziennym funkcjonowaniu oraz działania mające na celu wyjście z kryzysu. Powinno być dokładnie tak, jak wskazuje na to nazwa tego stanowiska – asystent asystuje rodzinie w pokonywaniu jej trudności. Rolą Asystenta będzie również całościowe wspieranie rodzin wychowujących dzieci, zagrożonych różnymi dysfunkcjami najczęściej i współistniejącymi. Asystent w swojej pracy będzie przede wszystkim w sposób aktywujący tę rodzinę pracował nad jej usamodzielnieniem, tj. samodzielnym funkcjonowaniem w społeczeństwie zgodnie ze społecznie aprobowanymi wzorcami.